Υποκλινικές και αρχόμενες βλάβες

Ως υποκλινικές βλάβες ορίζονται οι φλεγμονώδεις αλλοιώσεις (SIL), που προκαλεί η HPV λοίμωξη στον οργανισμό. Ονομάζονται υποκλινικές γιατί δεν μπορούν να διαγνωστούν με απλή κλινική εξέταση, καθώς δεν παρουσιάζουν συμπτώματα, αλλά απαιτούν ειδικές εξετάσεις και όργανα. Οι φλεγμονώδεις αλλοιώσεις δημιουργούνται, καθώς ο ιός αρχίζει να πολλαπλασιάζεται παράλληλα με τα κύτταρα στα οποία έχει ενσωματώσει το γενετικό του υλικό. Τέτοια κύτταρα που φλεγμαίνουν βρίσκουμε σε ένα παθολογικό τεστ Παπανικολάου και είναι συνήθως η πρώτη ένδειξη μόλυνσης του τραχήλου της μήτρας από ιό HPV.

Η μόλυνση από κάποιον τύπο HPV δεν προϋποθέτει απαραίτητα και την εμφάνιση λοίμωξης. Η εκδήλωση ή μη φλεγμονής, όπως και η έκτασή της, εξαρτάται από δύο παράγοντες: α) από την ιογόνο δράση του HPV η οποία είναι συνάρτηση του τύπου του ιού (για παράδειγμα οι HPV 16 και 18 είναι πιο επιθετικοί) καθώς και από την ποσότητα των ιϊκών DNA που μεταδόθηκαν (ιϊκό φορτίο)  και β) από την ανοσολογική απάντηση του οργανισμού, δηλαδή την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα δεν επιτρέπει στον ιό να χρησιμοποιήσει τον γενετικό μηχανισμό των κυττάρων για να αρχίσει να πολλαπλασιάζεται αυτόνομα. Εάν το ανοσοποιητικό σύστημα είναι εξασθενισμένο, ο οργανισμός δεν μπορεί να αμυνθεί και η μόλυνση εξελίσσεται σε φλεγμονή. Λόγω της συνεχούς φλεγμονής που προκαλείται από τους HPV, διαφοροποιείται η μορφολογία και η λειτουργία των κυττάρων και των ιστών, με αποτέλεσμα την εμφάνιση αλλοιώσεων LSIL (Low Grade Squamous Intraepithelial Lesions).

Είναι πολύ σημαντικό οι υποκλινικές βλάβες να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται εγκαίρως, αφού οι απλές HPV φλεγμονές (LSIL), αν παραμεληθούν, μπορούν να μετατραπούν σε υψηλού βαθμού βλάβες – προκαρκινικές αλλοιώσεις (HSIL), που συνακόλουθα μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση καρκίνου (κυρίως στον τράχηλο της μήτρας).

Η μόλυνση από τους ογκογόνους τύπους του HPV φαίνεται ότι καταστέλλεται δυσκολότερα, καθώς είναι ικανοί να δημιουργήσουν λοίμωξη, η οποία επιφέρει προ-καρκινικές δυσπλασίες κυρίως στον τράχηλο της μήτρας αλλά και σε άλλες περιοχές του ανθρώπινου σώματος. Γενικότερα, η ανταπόκριση του ανοσολογικού συστήματος στην HPV λοίμωξη είναι αργή και συχνά καθυστερεί έως και αρκετούς μήνες μετά την ανίχνευση του DNA του HPV στον τράχηλο της μήτρας. Σε ορισμένες δε περιπτώσεις, προσβεβλημένες γυναίκες ενδέχεται να μην αναπτύξουν ποτέ αντισώματα. Έχει αποδειχθεί ότι οι γυναίκες με επίμονες φλεγμονές από ογκογόνους HPV, βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκινογένεση από τις αντίστοιχες γυναίκες στις οποίες ο ιός έχει κατασταλεί από μόνος του.

Το τεστ Παπανικολάου βοηθάει στον εντοπισμό των μη ομαλών κυττάρων στον τράχηλο της μήτρας, που μπορεί να οφείλονται σε HPV αλλά δεν αποτελεί πλέον παρά την ελάχιστη εισαγωγική εξέταση για τον καρκίνο του τραχήλου και την ανίχνευση HPV. Τα τελευταία χρόνια, οι μελέτες έχουν δείξει, ότι η τεχνική LBC – Κυτταρολογία Υγρής Φάσης, αυτή που εφαρμόζεται στο Thin Prep pap test, πλεονεκτεί σαφώς σε σχέση με το κλασικό τεστ Παπανικολάου στην ανεύρεση περισσότερων βλαβών LSIL — χαμηλού βαθμού κυτταρικές αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας. Έχει δηλαδή μεγαλύτερη ευαισθησία και ειδικότητα στη γρηγορότερη ανεύρεση αρχόμενων λοιμώξεων από ιούς HPV και των αλλοιώσεων που αυτοί προκαλούν. Αυτό το τεστ, αυξάνει τη διαγνωστική ακρίβεια και την ευαισθησία του τεστ παπ, σε ποσοστό 62%-90% σε σχέση με το απλό που η ευαισθησία του διεθνώς είναι 53%-75%.

Πλέον το HPV DNA test παρέχει τη δυνατότητα ανίχνευσης των υψηλόβαθμων αλλοιώσεων-βλαβών από HPV με μεγαλύτερη ακρίβεια, καθώς και ανεύρεσης DNA ογκογόνων τύπων του ιού.

Ο πιο ασφαλής τρόπος έγκυρης και έγκαιρης διάγνωσης αρχόμενων βλαβών

Η Ψηφιακή Κολποσκόπηση DySIS άλλαξε δραματικά τα δεδομένα σε σχέση με τα κλασικά κολποσκόπια, καθώς ανιχνεύει βλάβες σε πολύ αρχικό στάδιο, αρχόμενες βλάβες από τους ιούς HPV. Η καινοτομία που προσφέρει το κολποσκόπιο DySIS, είναι η δημιουργία του ψηφιακού χάρτη. Πλήρης και υψηλής ευκρίνειας απεικόνιση του τραχήλου, μπορεί να παρακολουθείται εύκολα και αντικειμενικά από τον γιατρό. Η διαδικασία της συστηματοποίησης των απεικονίσεων βοηθά τον γιατρό να συγκρίνει και τις πιο μικρές μεταβολές που προκύπτουν από εξέταση σε εξέταση. Με αυτόν τον τρόπο υπάρχει απόλυτη ακρίβεια στον εντοπισμό τυχόν διαφοροποιήσεων στον τράχηλο της μήτρας. Αυτοματοποιημένη και συστηματική σύγκριση πριν και μετά. Με το ψηφιακό κολποσκόπιο DySIS μειώνεται η ανάγκη για λήψη πολλαπλών βιοψιών από τον τράχηλο της μήτρας –που ήταν απαραίτητες κατά την κλασική κολποσκόπηση– καθώς και για την τυποποίηση του HPV-DNA.

Σήμερα, το 100% των καρκίνων στον τράχηλο της μήτρας οφείλεται σε ιούς HPV. Ωστόσο η ύπαρξη HPV λοίμωξης στον τράχηλο δεν συνεπάγεται εμφάνιση καρκίνου. Αντίθετα, είναι δυνατό, σήμερα, με τη σύγχρονη ιατρική να αποφευχθεί σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις. Συνολικά, ποσοστό 50-70% των αλλοιώσεων χαμηλού βαθμού (LSIL) υποχωρούν από μόνες τους. Μόνο 10-13% των αλλοιώσεων εξελίσσονται προς HSIL.

Για την αντιμετώπιση των υποκλινικών βλαβών, συνίσταται καταρχάς παρακολούθηση των LSIL, εφόσον η διάγνωση είναι βέβαιη. Παράλληλα, προτείνονται μέτρα για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος της ασθενούς και ορίζεται επανέλεγχος σε τακτά χρονικά διαστήματα. Απαραίτητη προϋπόθεση, πριν παρθεί οποιαδήποτε απόφαση, είναι να σιγουρευτεί ο θεράπων γιατρός ότι πρόκειται όντως για LSIL. Γίνεται, λοιπόν, έλεγχος με κολποσκόπηση και βιοψία ή με Ψηφιακή Κολποσκόπηση DYSIS για να δούμε μήπως υπάρχει περιοχή με HSIL που διέφυγε από την αρχική διάγνωση. Μόνο σε περίπτωση συνύπαρξης στελέχους ΗPV υψηλής επικινδυνότητας με αλλοιώσεις υψηλού βαθμού στον τράχηλο της μήτρας και παράλληλη εμφάνισή τους σε μεγάλη έκταση κατά την κολποσκόπηση προτείνεται η αφαίρεση της βλάβης.

Για να είστε πάντα καλά

Dr. Κυριάκος Τίγκας, M.D.

Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας
Εξειδίκευση σε:
Ορμονική Αποκατάσταση με Φυσικές (Βιομιμητικές) Ορμόνες
Χειρουργική Γυναικολογική Ογκολογία, Χειρουργική Μαστού